Jij bent in je loopbaan conrector geweest bij het Corderius College in Amersfoort. Hoe keek je toen zelf naar diversiteit in de school?
“Mijn uitgangspunt was en is altijd: iedereen hoort erbij. Ik wilde graag inclusief zijn en iedereen gelijk behandelen, maar ik merkte dat in die gedachte eigenlijk te weinig oog had voor op welke achterstand leerlingen binnen de lhbtqia+ gemeenschap in het leven staan. We vierden bijvoorbeeld wel Paarse Vrijdag, maar ik dacht altijd dat zij wel voor zichzelf konden opkomen als het nodig was. Maar op school kwam ik erachter dat daar toch veel problematiek zit. Een moeilijke thuissituatie of de worsteling met hun eigen identiteit, maakte het voor deze groep leerlingen op school een hele uitdaging.”
Wat maakte deze worsteling zichtbaar voor jou?
“Buiten mijn kamer op school zat elke keer een groep jongeren van acht á tien leerlingen te eten tijdens de pauzes, terwijl eigenlijk de bedoeling was dat ze in de aula of buiten hun pauzes volbrachten. In plaats van ze weg te sturen, ben ik op een gegeven moment met hen in gesprek gegaan. Toen kreeg ik zicht op dat er eigenlijk iets anders aan de hand was. Door het onbegrip in hun thuissituaties en de worsteling met hun seksuele identiteit, vonden zij steun bij elkaar. Ze hadden elkaar nodig. Daarop heb ik ze uitgenodigd om hun pauzes te spenderen in mijn kamer wanneer het leeg was, zodat ze ruimte kregen om met elkaar samen te komen. Langzamerhand merkte je een groeiend vertrouwen en kwamen ze zelfs in hun tussenuren bij mij langs. Daardoor hoorde ik hun gesprekken aan en zag ik hun kwetsbaarheid. Ik had hen nodig om te leren hoe het écht zit, wat er écht bij hen speelt. Zij hebben mijn ogen nog verder geopend.”
Wat betekent deze openbaring nu voor jou als identiteitsadviseur van Verus?
“Op het gebied van identiteitsvorming gebeurt er natuurlijk van alles op zo’n school, het is echt een stoofschotel. Seksuele diversiteit is daarvan maar één onderdeel, want er speelt veel meer als het gaat om wie er wel en niet bij horen. Wat we nodig hebben is: leerlingen oordeelloos tegemoet treden met een luisterend oor met een luisterend hart: ik zie jou, ik hoor je en daarop doorvragen. Dan zie je veel beter waar de kwetsbaarheid in onze wereld zit. Je komt daarbij soms ook achter je eigen normativiteit, en dat kan confronterend zijn. Tegelijkertijd krijg je juist door de gesprekken met deze leerlingen een nieuw kijkraam.”
Hoe zijn leden van Verus hiermee bezig?
“De meeste scholen waar ik kom, zijn al mee bezig in het omgaan met diversiteit of zetten stappen hierin. Je ziet bijvoorbeeld de beweging dat Paarse Vrijdag op veel plekken elk jaar op de agenda terugkomt en dat er een Gender & Sexuality Alliance (GSA) aanwezig is. Op het Corderius is een veel breder initiatief ontstaan rondom inclusie en diversiteit, ‘duo penotti’ genaamd. Daar delen zowel leerlingen als docenten hun ervaringen en wat ze ermee kunnen en willen doen. Dat opent veel ogen en schept veel ruimte voor bewustwording op school. Door met zo’n groep in gesprek te gaan, zie je hoe de (kleuren)vlag erbij hangt op school. Spreek niet enkel over hen, maar laat hen ook deelnemen aan het proces. Maar vergeet hierbij ook niet te blijven verbreden. Diversiteit en inclusie is breder dan enkel seksuele diversiteit. Er zijn veel meer vormen van onbewuste uitsluiting en discriminatie. Daar zit voor scholen ook een belangrijke rol als het gaat om socialisatie en menswording. Durf te verbreden!
Op de Identiteitsdag van Verus op 29 november 2023 houdt Pim Kalkman ook een workshop over het perspectief van de leerling, leerkracht en docent als het gaat om diversiteit. Welke weerstand roept dit op, welke interessante of moeilijke dingen kom je tegen? Hij gaat hierover graag met jullie in gesprek.
Samen leven
Deze pagina is onderdeel van ons domein Samen leven. Verus wil bijdragen aan een vrije, inclusieve en pluriforme samenleving. Nu en in de toekomst. Dit doen we door invulling te geven aan de vrijheid van onderwijs met geïnspireerd goed onderwijs en met oog voor maatschappelijke problemen en kansen.
