Daarnaast benoemt de Inspectie twee andere onderwerpen die hiermee verband houden, namelijk de vraag hoe je ieder kind een eerlijke kans geeft om die basisvaardigheden te verwerven (kansengelijkheid) en de vraag hoe je daarvoor voldoende leraren (toe)rust en ruimte geeft om dat te doen. De publicatie bevat een grote hoeveelheid informatie over de mate waarin het niveau van de basisvaardigheden zich na de coronaperiode heeft hersteld, of juist niet.
Verus onderschrijft de boodschap van de Inspectie om de uitdagingen van het onderwijs samen op te pakken. Iedereen vanuit een eigen rol: van minister tot bestuurder, van leerkracht tot ondersteunend personeel. ‘It takes a country to educate its people’, aldus Alida Oppers in haar toespraak. Dat is waar. Ook is Verus zeer te spreken over de oproep van de Inspectie om te stoppen met het stellen van de schuldvraag: dat werkt destructief. Verus ziet liever dat alle onderwijsmensen de schouders eronder zetten om zo goed mogelijk onderwijs te verzorgen voor de kinderen van vandaag en morgen.
De Staat van de Kwalificatie: een versmalling
Deze editie van de Staat bevestigt tegelijkertijd twee belangrijke tendensen in het onderwijsbeleid de versmalling en de beheersing van het onderwijs. Allereerst de versmalling. Door de smalle focus op basisvaardigheden heeft deze Staat van het Onderwijs vooral het karakter van een Staat van de Kwalificatie. Basisvaardigheden als taal, rekenen/wiskunde, burgerschap en digitale geletterdheid zijn belangrijk. Daar is iedereen het over eens. Dat laat deze Staat ook zien. Scholen en besturen willen zich daarvoor inzetten.
Maar - gezien de titel - ambieert de Staat te spreken over het hele onderwijs. Slaag het daarin? Volgens mij niet. Kwalificatie is belangrijk, maar kwalificatie heeft altijd een bredere bedding nodig. Rekenen en taal krijgen enkel gestalte in de opgroeiende mens. Lezen, schrijven en rekenen opent werelden en doet een beroep op de verantwoordelijkheid van een kind om hiermee goed om te gaan. De taak van het onderwijs is daarmee onvermijdelijk ook het toerusten van de leerling om als mens verantwoordelijk te kunnen handelen (lees: persoonsvorming) en oriëntatie te bieden in de wereld (lees: socialisatie). Leden van Verus vragen om erkenning van dit gegeven. Ondanks alle ambities geeft de Staat van het Onderwijs slechts een beperkte indruk van het onderwijs.
