Publicatie-
datum:

1 december 2021

Publicatiedatum: 1 december 2021
Onderwijskwaliteit Samen leven

Al sinds 2003 gaat T4T twee keer per jaar met een groep onderwijsprofessionals richting Kenia om de kwaliteit van het onderwijs zowel in Kenia als in Nederland te verbeteren. Dit doen zij met het oog op professionaliteit zoals leiderschap en vakbekwaamheid, maar ook onderwijsmanagement en het verbeteren van leerprestaties. ‘’We willen het onderwijs gebruiken om mensen in hun kracht te zetten, niet alleen in Kenia maar juist ook in Nederland. Want door de verbinding en ontmoeting die we in Kenia met elkaar aangaan, krijg je een stukje flexbiliteit, open mindset en soms zelfs een reset mee’’, zegt voorzitter Jan van Aert.

Fundament meegeven

Eerst richtte de stichting zich vooral op schoolleiders, maar gedurende de jaren is het aanbod steeds specifieker geworden. Zo is er een uitgebreid programma gericht op kleuters, het po, vo, speciaal onderwijs en het opleiden van coaches in Kenia. ‘’Voor deze doelgroepen zijn inmiddels Keniaanse teamleiders aangesteld en worden workshopleiders opgeleid, zodat zij de rollen van onze Nederlanders kunnen overnemen. We noemen dat Shift the power. Wij zijn slechts passanten, de Keniaanse onderwijsprofessionals moeten uiteindelijk de verantwoordelijkheid oppakken. We bouwen samen een fundament op, waarop zij verder kunnen bouwen’’, vertelt Van Aert.

Het resultaat van dit jarenlange werk is dat er nu sommige Keniaanse onderwijsmensen al zijn opgeleid tot coach of trainer, die ook dankzij de stichting het onderwijs in Kwale county (de Keniaanse regio) weer verder kunnen helpen. Ook tijdens de coronaperiode is dit ‘gewoon’ door gegaan, zo bleek uit een bezoek dat in oktober dit jaar plaatsvond. ‘’We zijn een duurzame organisatie, waarmee we bedoelen dat we niet na vier jaar weer onze handen er vanaf hebben getrokken. Maar we zien wel dat de zaken op de momenten dat we er niet zijn, goed doodraaien. Zo zijn er inmiddels een hoop Keniaanse trainers die al jaren meedraaien, die nu een schoolleidersopleiding verzorgen. Op twee dagen dat wij in Kenia waren, hebben zij een prachtig programma georganiseerd. Op dat moment ben ik erg hoopvol dat zij het stokje van ons zo kunnen overnemen’’, zegt Michiel Leijser.

Leren van elkaar

Maar wat doen de Nederlandse onderwijsprofessionals nu eigenlijk daar in Kenia? De groepen, veelal bestaande uit directeuren en leraren uit het PO en VO die elkaar vooraf niet kennen, gaan naar Kenia toe om te ontmoeten, connectie te maken en van elkaar te leren. ‘’We gaan niet met 150 spreadsheets naar Kenia om te vertellen hoe ze moeten lesgeven. We zoeken aansluiting en verbinding met elkaar door gezamenlijk inzichten en ervaringen uit te wisselen’’, zegt Leijser. Een van de belangrijkste uitgangspunten hierbij is hoe zowel jongens als meisjes ertoe komen om veel te leren in het onderwijs, ook de kinderen die het wat moeilijker hebben.

In Kenia komen de Nederlanders wel voor heel andere situaties te staan. Zo geeft Leijser aan dat de klassen een stuk groter zijn (van 40 leerlingen tot zelfs 110), de Kenianen veel meer tijd hebben en nemen voor het onderwijs doordat ze minder administratieve taken hebben en dat er een groot communitydenken is. ‘’In Nederland letten we erg op de tijd en komen we uit een geïndividualiseerde samenleving, terwijl in Kenia het groepsdenken veel groter is. Dat collectief voel je, ook in het onderwijs. In Nederland verandert het onderwijs zo snel, dat het fijn is om jezelf in een heel andere omgeving te plaatsen met een open vizier. Voor sommige mensen is dat een grote reset’’, vertelt Van Aert.

Leraren 2018 mwakigwena

Hiërarchie

Maar het communitydenken betekent ook wel dat er een andere hiërarchie heerst. Zo heeft de stichting wel een model ontwikkeld waarmee feedbackgesprekken binnen het onderwijs ook op gelijkwaardig niveau worden gehouden, in plaats van een directeur die enkel zegt wat er moet gebeuren. ‘’Het op gelijkwaardig niveau praten zit veel minder in hun systeem, terwijl het wel veel krachtiger is. Als je echt tot leren wil komen, moet je vragen stellen en niet alleen antwoorden geven’’, meent Leijser.

Wat ook heel anders is, is hoe het geloof in Kenia voor verbinding zorgt. ‘’Of je daar nu katholiek, christen of moslim bent: dat maakt niet uit. Als er op school of tijdens bijeenkomsten een gebed wordt gezegd, dan doet iedereen mee. Ongeacht van welke geloofsstroming zij komen. Het is geen issue. Terwijl het bij ons net lijkt alsof er een godsdienststrijd speelt’’, zegt Leijser. Van Aert vult daarop aan dat dit komt omdat verschillende religies daar al veel langer met elkaar samenleven en dat dit iets is waar wij vanuit Nederland van kunnen leren.

Wendbaarheid

Wat Nederlandse deelnemers die meegaan met T4T ook leren, is om wendbaar te zijn. Het snelle schakelen en flexibel zijn, is wat in Kenia wel van je wordt verwacht. Want: alles kan zomaar ineens anders zijn. Waar in Nederland vaak alles op papier wordt gezet en planmatig wordt gewerkt, is dat in Kenia absoluut niet zo. Daar wordt meer vanuit verbinding gedacht. ‘’Het kan dus zomaar voorkomen dat zodra je een taxi nodig hebt om ergens heen te gaan, die er niet zijn. Of dat er een plotselinge staking is of een meeting niet doorgaat’’, zegt Van Aert. ‘’Dat is soms heel confronterend voor onze deelnemers. Ze proberen vaak mooi mee te deinen, maar schieten dan soms toch op slot. Dat zijn mooie leerpunten. In veel reflecties van deelnemers komt dat ook terug. Zij schrijven op dat ze hebben geleerd zich niet overal druk om te maken, omdat ze zien dat er wel belangrijkere dingen in de wereld spelen.’’

Nu gaan er, vanwege het coronavirus, geen deelnemers mee naar Kenia. Maar de stichting hoopt dit zo snel mogelijk weer te kunnen doen. Van Aert drukt schoolbestuurders ook op het hart om anders te kijken naar het nascholingsbudget. ‘’Vaak wordt gedacht aan de ge-eigende nascholingen. Terwijl de reis die wij aanbieden een bijzonder programma is waar je als onderwijsprofessional nog lang op kunt terugvallen. Je bent elf dagen alleen maar bezig met vakgenoten in het onderwijs, om elkaar te stimuleren en te verbeteren, en te reflecteren op je eigen handelen. Hier voel je echt wat iets met je doet. En je gaat dieper in op je flexibiliteit, je beperkingen, je zelfvertrouwen en je lef.’'

Wil je meer weten over het werk dat Teachers 4 Teachers in Kenia verricht? Of wil je zelf voor jou of jouw schoolorganisatie informatie opvragen om eventueel mee te gaan? Neem dan een kijkje op de website of neem contact op via [email protected].

Samen leven

Deze pagina is onderdeel van ons domein Samen leven. Verus wil bijdragen aan een vrije, inclusieve en pluriforme samenleving. Nu en in de toekomst. Dit doen we door invulling te geven aan de vrijheid van onderwijs met geïnspireerd goed onderwijs en met oog voor maatschappelijke problemen en kansen.

Verus

Gerelateerde berichten