Hoewel de ChristenUnie stelt dat het onderwijsbeleid zich teveel richt op scoren en het beste uit jezelf halen en dat onderwijs niet zou moeten opleiden voor een prestatiemaatschappij is bovenstaande analyse als zodanig in de verkiezingsprogramma’s van de politieke partijen niet of nauwelijks te lezen. De partijen blijven als het ware binnen het bestaande paradigma. Wel worden standpunten ingenomen en maatregelen aangekondigd die op onderdelen wat aan de ontstane situatie proberen te doen, dan wel deze situatie bestendigen. Een aantal partijen zoekt het onder meer in het niet meer spreken over onderwijs in termen van hoger en lager (CDA, VVD, D66, Forum voor Democratie en BBB). Anderen pleiten (ook) voor gelijke waardering voor (leraren in) theoretisch en praktisch onderwijs (GroenLinks/PvdA en BVNL), dan wel meer waardering voor beroepsonderwijs (CDA, D66, NSC, Forum voor Democratie, JA21 en BIJ1), dan wel van MBO-studenten (GroenLinks/PvdA en D66). De SGP wil inzetten op minder opwaartse druk richting HBO en WO en Forum voor Democratie stelt dat niet iedereen naar de universiteit hoeft.
Een andere maatregel die door meerdere partijen wordt bepleit, is meer aandacht voor praktische vaardigheden en techniek in het curriculum. VVD, GroenLinks/PvdA, ChristenUnie, BBB en JA21 besteden hier in verschillende bewoordingen aandacht aan. Er zijn ook partijen die (soms daarnaast) op een andere manier pleiten voor een breder curriculum. Zo wil GroenLinks/PvdA middelen uittrekken om vakleerkrachten in te zetten voor cultuuronderwijs, wil de ChristenUnie onderwijs dat werkt aan de brede ontwikkeling van jongeren (en niet alleen maar opleidt voor de economie). Dit laatste wil ook de Partij voor de Dieren die daarbij expliciet wijst op talenten die niet in cijfers zijn uit te drukken en extra geld wil voor praktische, culturele en sportieve vaardigheden. BBB wijst op de brede talenten die leerlingen hebben en waarmee ze bijdragen aan de maatschappij, iets soortgelijks stelt de ChristenUnie.
Prestatiefascinatie
Het verminderen van prestatiedruk heeft een aantal verkiezingsprogramma’s gehaald, namelijk dat van GroenLinks/PvdA, D66 en ChristenUnie en DENK. Bij de eerste drie partijen gaat het daarbij om de prestatiedruk van studenten, DENK heeft het daarbij meer algemeen over jongeren. GroenLinks/PvdA valt in dit verband op door af te willen stappen van kwalificaties als cum laude en wat de ChristenUnie betreft komt er een maatschappelijke dialoog over de prestatiemaatschappij, met als uitgangspunt: je bent niet goed om wat je presteert, maar ieder mens is van waarde.
In verband met prestatiedruk gaat het in het onderwijs vaak over toetsen. Verschillende programma’s zeggen iets over toetsen. De VVD wil geen onnodige toetsdruk (voor leraren), maar geeft ook aan de doorstroomtoets in groep 8 te willen behouden en uitbreiden. Volt wil de centrale eindtoets in het primair onderwijs juist afschaffen. D66, ChristenUnie, SGP en Partij voor de Dieren zijn iets minder stellig of concreet. Zij willen een beperkte rol voor de eindtoets (D66 en SGP), of willen scholen de ruimte geven om te kiezen voor hoe ze willen toetsen, dan wel de voortgang van de leerlingen willen volgen (ChristenUnie, SGP en Partij voor de Dieren). CU en PvdD willen ook de toets cultuur in het algemeen terugdringen. De SGP vermeldt nog de landelijke, verplichte tussentijdse toets in het voortgezet onderwijs. De partij is daar tegen.
Ontmoeting tussen onderwijsniveaus
Een heel ander aspect van presteren en waarderen is het ontmoeten en leren kennen van elkaar van leerlingen van verschillende onderwijsniveaus. Onbekend maakt immers onbemind. Brede scholengemeenschappen en brede brugklassen zijn middelen om die ontmoeting te faciliteren. CDA, GroenLinks/PvdA, D66 en BIJ1 zijn voorstander van brede schoolgemeenschappen, terwijl GroenLinks/PvdA, D66, Partij voor de Dieren, DENK en BIJ1 zich uitspreken voor brede brugklassen. D66 zegt daarnaast dat sommige vakken gezamenlijk gegeven moeten worden geven om leerlingen in contact met elkaar te houden. De VVD ziet juist niets in brede brugklassen, ze wil de subsidie hiervoor afschaffen. Forum voor democratie is ook niet positief op dit punt: ze wil “geen socialistische middenschool experimenten” en ook bescherming van de categorale gymnasia. Dat laatste wil de VVD overigens ook.
Samen besturen
Deze pagina is onderdeel van ons domein Samen besturen. Verus wil randvoorwaarden scheppen voor geïnspireerd goed onderwijs. Dat doen we door betrokken te zijn bij elkaar en samen te verbinden als gemeenschap, met begrip voor de positie van leden die in hun eigen leergemeenschap functioneren. Bestuurlijke vraagstukken lossen we samen op, met hulp van collega-bestuurders of een adviseur.
