Programma congres Wat is jouw kompas in onzekere tijden?

• 09.00 - 09.30 uur: Inloop
• 09.30 - 10.00 uur: Opening door de dagvoorzitters Dorina Nauta en Dico Baars
• 10.00 - 11.30 uur: Bijdragen Govert Buijs en Roel Kuiper
• 11.30 - 12.15 uur: Optreden Matthijn Buwalda
• 12.15 - 13.15 uur: Lunch
• 13.15 - 15.15 uur: Deelsessies (twee ronden)
• 15.15 - 16.00 uur: Wrap up - Hoe gaan we verder? Met o.a. Gert-Jan Segers
• 16.00 - 17.00 uur: Borrel

RONDE 1

Door: Govert Buijs en Roel Kuiper

Deze deelsessie biedt de mogelijkheid om onder leiding van de dagvoorzitters met de keynotesprekers door te spreken over wat zij in hun bijdragen naar voren hebben gebracht.

Door: Jurjen van Houwelingen, kunstenaar en motivational speaker

Jurjen van Houwelingen (39) was een succesvol ondernemer (hij runde een marketingbureau met zo'n 25 man in dienst) totdat een herseninfarct zijn mooie leventje grotendeels verwoestte. Naast het feit dat zijn geheugen ernstig beschadigd was door het infarct werd hij ook nagenoeg blind. Hij moest zijn succesvolle bedrijf verkopen en een nieuwe richting vinden in zijn leven. Zo werd hij kunstenaar en motivational speaker. In deze sessie zal Jurjen zijn opmerkelijke en hoopgevende verhaal van veerkracht en hoe hij omging met moeilijke tijden delen en vertellen over de lessen die hij leerde waar iedereen mee te maken krijgt in zijn of haar leven.

Door: Kees Klapwijk, schoolleider VSO Bartimeus College

Wanneer neem je een besluit om te stoppen met een leuke en uitdagende functie? En welke argumenten spelen dan een rol? Is het wel een rationeel besluit? Of is het meer intuïtief? Na 11 jaar eindverantwoordelijk te zijn geweest als rector/bestuurder van een scholengemeenschap heb ik besloten om nog één schooljaar door te gaan en dan de ‘deur van de school’ dicht te doen, zonder dat er al een andere deur open stond… Intussen heb ik die deur wel gevonden… En wat voor een deur! Ik vertel graag mijn persoonlijke verhaal.

Door: Gerdien Bertram-Troost, hoogleraar Onderwijs in levensbeschouwelijk en pedagogisch perspectief, VU

In een op beheersing gerichte cultuur staat de pedagogische dimensie van onderwijs onder druk. Tijdens deze sessie willen we met elkaar in gesprek gaan over de kansen en uitdagingen die er anno nu zijn om kinderen en jongeren te helpen mens te worden. Welke rol zien we voor onderwijs algemeen en voor christelijk onderwijs in het bijzonder? Zouden we juist nu kunnen putten uit bronnen van levensbeschouwelijke tradities? En zo ja, hoe dan? Wat vraagt dit van bestuurders, toezichthouders, schoolleiders en/of docenten en wat hebben zij hierbij nodig?

Gerdien Bertram-Troost verzorgt een korte inleiding waarin zij enkele kernelementen aansnijdt uit de rede die zij begin dit jaar hield bij het aanvaarden van het ambt van hoogleraar Onderwijs in levensbeschouwelijk en pedagogisch perspectief (VU): Menswording in een laag-vertrouwensamenleving: Kansen en uitdagingen voor onderwijs. Vervolgens is er ruimte voor gesprek, vragen stellen en delen wat er speelt bij de deelnemers aan de deelsessie.

Door: Dr. Robert van Putten, lector Bezieling & Professionaliteit aan de Christelijke Hogeschool Ede en redacteur van het boek De jacht naar rust: het tegoed van het christendom (Eburon, 2021).

Om staande te blijven in onzekere tijden moet je gaan zitten! Dat klinkt tegenstrijdig, maar is het niet. Werken vanuit een innerlijk kompas vraagt om vertraging van het handelen. Je tred vertragen en rust houden vormen een voorwaarde om als bezielde professional te werken. In deze workshop gaan we in gesprek over rust in de christelijke traditie en de relevantie daarvan voor het onderwijs. We gaan samen aan het werk om lessen uit de christelijke traditie over rust te verbinden aan het klaslokaal, het schoolleiderschap, het bestuur en toezicht op het onderwijs.

Door: Wolter Huttinga en Tirza van Laar, onderzoekers, TU Kampen-Utrecht

In deze workshop presenteren wij ons net uitgekomen boekje over 'de betekenis van zonde, kwaad en gebrokenheid in onderwijs en pedagogiek'. De afgelopen jaren merkten wij dat docenten in het christelijk onderwijs er behoefte aan hebben om ook over de schaduwkanten van het leven te spreken. Dat onderwijs niet alleen maar gaat over een realiteit van groei en bloei, de 'ontwikkeling van unieke gaven en talenten'. Hoe ga je om met kwaad en gebrokenheid? En hoe verhoudt zich dat tot het christelijke spreken over zonde? Dit zijn complexe pedagogische en theologische vragen, waar we in ons boekje én in deze workshop een geanimeerd gesprek over hopen te voeren.

Door: Mathilde Tempelman-Lam, onderzoeker en programmaleider

Ook schijnbaar neutrale vormen vertellen een boodschap. Juist als het gaat om het ontwikkelen van onderwijs vanuit (levensbeschouwelijke) visie is het van belang oog te hebben voor het verhaal van de vormen en structuren in de school. Deze sessie biedt aan de hand van Foucaults filosofie over de relatie tussen macht en discours inzicht in de machtige structuren in het onderwijs: groeperingsvormen - ordening - classificatie. Dat levert een sessie op die zowel verdiepend als beschouwend is en waarin (op een creatieve manier) de verbinding wordt gelegd met eigen ervaringen en praktijkvoorbeelden.

Door: Erik Renkema, adviseur identiteit bij Verus

Wat moet je als leraar kunnen en weten als je de levensbeschouwelijke vorming van leerlingen belangrijk vindt? Welke leraarrollen zijn belangrijk voor een christelijke school die wil inzetten op levensbeschouwelijk onderwijs? En wat is dan van belang in onze diverse en uitdagende samenleving? Deze vragen verkennen we deze deelsessie. Dus ben je leraar in PO, VO of MBO en draag je, op welke manier dan ook, bij aan levensbeschouwelijk onderwijs, of ben je vanuit een andere rol geïnteresseerd in dit thema? Laat je dan inspireren in deze interactieve en leerzame workshop.

Door: Marcel Elsenaar, adviseur identiteit, burgerschap en integrale duurzame ontwikkeling bij Verus

Hoe laten we ons in onze positie aanspreken door de verschillende crises die om beurten om aandacht vragen? Aan de hand van de kernwoorden schepping, rechtvaardigheid en hoop willen we je uitnodigen om samen te werken aan duurzaam onderwijs voor de generatie van morgen. We gaan aan de slag met vragen als: Hoe thematiseer je in je organisatie vraagstukken rond klimaatverandering, ongelijkheid, discriminatie en segregatie, polarisatie vanuit de identiteit? Welke impact kun jij in jouw rol hebben? Welk leiderschap wordt gevraagd? Hoe creëren we werkplaatsen van hoop? De sessie bestaat uit een interactieve presentatie, reflectie en uitwisseling.

RONDE 2

Door: Gerdien Bertram-Troost, hoogleraar Onderwijs in levensbeschouwelijk en pedagogisch perspectief, VU

In een op beheersing gerichte cultuur staat de pedagogische dimensie van onderwijs onder druk. Tijdens deze sessie willen we met elkaar in gesprek gaan over de kansen en uitdagingen die er anno nu zijn om kinderen en jongeren te helpen mens te worden. Welke rol zien we voor onderwijs algemeen en voor christelijk onderwijs in het bijzonder? Zouden we juist nu kunnen putten uit bronnen van levensbeschouwelijke tradities? En zo ja, hoe dan? Wat vraagt dit van bestuurders, toezichthouders, schoolleiders en/of docenten en wat hebben zij hierbij nodig?

Gerdien Bertram-Troost verzorgt een korte inleiding waarin zij enkele kernelementen aansnijdt uit de rede die zij begin dit jaar hield bij het aanvaarden van het ambt van hoogleraar Onderwijs in levensbeschouwelijk en pedagogisch perspectief (VU): Menswording in een laag-vertrouwensamenleving: Kansen en uitdagingen voor onderwijs. Vervolgens is er ruimte voor gesprek, vragen stellen en delen wat er speelt bij de deelnemers aan de deelsessie.

Door: Wolter Huttinga en Tirza van Laar, onderzoekers, TU Kampen-Utrecht

In deze workshop presenteren wij ons net uitgekomen boekje over 'de betekenis van zonde, kwaad en gebrokenheid in onderwijs en pedagogiek'. De afgelopen jaren merkten wij dat docenten in het christelijk onderwijs er behoefte aan hebben om ook over de schaduwkanten van het leven te spreken. Dat onderwijs niet alleen maar gaat over een realiteit van groei en bloei, de 'ontwikkeling van unieke gaven en talenten'. Hoe ga je om met kwaad en gebrokenheid? En hoe verhoudt zich dat tot het christelijke spreken over zonde? Dit zijn complexe pedagogische en theologische vragen, waar we in ons boekje én in deze workshop een geanimeerd gesprek over hopen te voeren.

Door: Erik Renkema, adviseur identiteit bij Verus

Wat moet je als leraar kunnen en weten als je de levensbeschouwelijke vorming van leerlingen belangrijk vindt? Welke leraarrollen zijn belangrijk voor een christelijke school die wil inzetten op levensbeschouwelijk onderwijs? En wat is dan van belang in onze diverse en uitdagende samenleving? Deze vragen verkennen we deze deelsessie. Dus ben je leraar in PO, VO of MBO en draag je, op welke manier dan ook, bij aan levensbeschouwelijk onderwijs, of ben je vanuit een andere rol geïnteresseerd in dit thema? Laat je dan inspireren in deze interactieve en leerzame workshop.

Door: Marcel Elsenaar, adviseur identiteit, burgerschap en integrale duurzame ontwikkeling bij Verus

Hoe laten we ons in onze positie aanspreken door de verschillende crises die om beurten om aandacht vragen? Aan de hand van de kernwoorden schepping, rechtvaardigheid en hoop willen we je uitnodigen om samen te werken aan duurzaam onderwijs voor de generatie van morgen. We gaan aan de slag met vragen als: Hoe thematiseer je in je organisatie vraagstukken rond klimaatverandering, ongelijkheid, discriminatie en segregatie, polarisatie vanuit de identiteit? Welke impact kun jij in jouw rol hebben? Welk leiderschap wordt gevraagd? Hoe creëren we werkplaatsen van hoop? De sessie bestaat uit een interactieve presentatie, reflectie en uitwisseling.

Door: Kris Vermaas, trainer Kairos Academy

Herken je dat? Je start je dag met energie en een volle to-dolist. Aan het eind van de dag is je takenlijst langer geworden en voel je jezelf uitgeblust. Hoe kun je op een gezonde manier grip krijgen op jouw werk? Hoe zorg je dat je tijd en energie in de juiste dingen gestopt wordt en dat je daardoor waardevol kunt leven? Kortom: Wat is jouw kompas in een druk bestaan? Daar gaan we in deze korte sessie op in. Aan het einde van de sessie heb je meer zicht op wat jou drijft en heb je inspiratie gekregen over hoe je jouw energie en tijd kunt verdelen.

Door: Chris Mostert, therapeut en opleider bij Spectrum in Hattem

In de hectiek van ons bestaan vergeten we vaak dat ons lijf ons belangrijkste kompas is. In deze workshop maken we een begin in het dieper ontdekken en leren kennen van dit kompas in ons verlangen naar een levendig leven. Vanuit een ervaring gaan we leren dat ons lijf leeft en ons van alles duidelijk maakt over onszelf. 'Voelen is willen.' Wat voel je? Wat wil je? Jij (je lijf) wil iets en dat heeft invloed, geeft richting en vertelt over je behoefte.

Door: Ludie Gootjes-Klamer, kunstenares, Master of Arts

Workshop: Kijken en verbeelden.

Rond het thema van deze dag maak je in deze deelsessie een boeiende reis met korte gevarieerde creatieve werkvormen. Het thema van de dag heeft verschillende aspecten:

• Een fysiek aspect van handelen/gaan/ dynamisch/ in beweging.
• Een innerlijk aspect van verlangen naar bekrachtiging van je persoonlijkheid.
• Een aspect van verbeelding van nieuwe dingen/ onbekende/mooie vergezichten.

Vanuit deze drie aspecten ontwerp je een ritueel/symbool/ voorstelling/landschap om je persoonlijke thema te verbeelden. Je werkt daarbij met elkaar in een creatief proces van waarnemen, onderzoeken, experimenteren, maken en presenteren. De workshop start met waarnemen. Hoe kijk je eigenlijk? Aan de hand van een aantal kunstwerken die aansluiten bij het thema ervaar je hoe persoonlijk dat kijken is. Vanuit deze inspirerende beelden die op deze manier een meer persoonlijke betekenis krijgen ga je verder onderzoeken. Je experimenteert met diverse materialen. Je verbeelding gaat aan. Je komt in de flow. Je visie en je vergezicht krijgen vorm en kleur. Het resultaat: Een ontdekkingstocht naar nieuwe persoonlijke vergezichten die zichtbaar worden.