Publicatie-
datum:

26 september 2019

Publicatiedatum: 26 september 2019
Burgerschap Identiteit

Veel scholen kiezen voor de laatste (en lichtste) optie, denkt coördinator Hak van Nispen van Eco-Schools. De keurmerkorganisatie voor duurzaam onderwijs stimuleert scholen om de klimaatstaking in ieder geval aan te grijpen voor een duurzame actie. Zelf organiseert Eco-Schools op 27 september een inspiratiemiddag in Eindhoven, ook al kiezen docenten en leerlingen van twee scholen die zich hadden aangemeld, bij nader inzien toch voor een reis naar Den Haag.

Duurzaam onderwijs

Mark Boode, coördinator van Teachers for Climate en docent aan KSG De Breul in Zeist, merkt dat scholen heel verschillend omgaan met de staking. Zo zijn er volgens hem heel wat scholen die het salaris inhouden van leraren die gaan ‘staken’. Formeel is het natuurlijk geen staking, omdat er geen sprake is van een geschil met de werkgever.

Dat is de lijn die het Christelijk Lyceum in Delft kiest. “Niemand van ons is tegen aandacht voor het klimaat, maar het is een keuze om dat op een werkdag te doen, en die keuze heeft dan financiële consequenties”, zegt Simon Belder, directeur mavo/havo/vwo. Leerlingen mogen met toestemming van hun ouders naar Den Haag. Maar Belder heeft de indruk dat de actie onder leerlingen en docenten nauwelijks leeft.

Andere scholen verwachten van die leerlingen die naar Den Haag gaan, een educatieve tegenprestatie in de vorm van een verslag met een reflectie op hun ideeën over een duurzame toekomst.

Initiatiefrijke attitude

Het Christelijk Gymniasum Utrecht is op een bijzondere manier betrokken, doordat leerling Lola mede-organisator is van de March for Future. Met vier andere leerlingen loopt ze van Wageningen naar Den Haag. Onderweg deed ze ook haar eigen school aan, waar de vijf aandacht hebben gevraagd voor hun actie. Rector Ineke Schaveling prijst Lola’s “initiatiefrijke attitude”, die de school van harte ondersteunt.

Lola’s medeleerlingen mogen met toestemming van hun ouders mee naar Den Haag. Als een hele klas wil afreizen, ligt het volgens Schaveling voor de hand dat de mentor meegaat. Individuele docenten die willen meedoen, moeten ervoor zorgen dat hun lessen worden verzet.

Er zijn ook scholen waar het verlies van onderwijstijd voor leerlingen die die heel hard nodig hebben, voor leraren zwaarder weegt dan hun actiebereidheid.

Te afhankelijk van de docent

Voor Boode onderstreept de ‘staking’ ook vooral de noodzaak om duurzaamheid een prominente plek te geven in het onderwijs. “Wij leiden leerlingen op voor de toekomst, dus scholen zouden dit moeten aangaan. Nu is het nog te afhankelijk van de docent of er in de klas aandacht aan wordt besteed.”

Duurzaamheid krijgt wel een plek in de curriculumherziening, maar de invoering daarvan duurt jaren. “Eigenlijk moeten scholen hierin juist vooroplopen”, vindt Boode. “Dat vraagt van docenten dat zij hun vak constant actualiseren. Daarvoor hebben ze een basis in het curriculum nodig maar ook facilitering in de vorm van ontwikkelingstijd.”

Belangrijkste onderwerp van de eeuw

Hij wijst op een onderzoek van Profundo in opdracht van de Jonge Klimaatbeweging, Studenten voor Morgen en de NJR naar de exameneisen en lesmethoden voor de vakken economie en management en organisatie. Daarin komen onderwerpen als duurzame ontwikkeling, circulaire economie en deeleconomie niet voor. “Nederland zal nooit klaar zijn voor de klimaatdoelen in 2050 als we een hele generatie jongeren niet op school leren dat duurzaamheid misschien wel het belangrijkste onderwerp van deze eeuw is”, reageert bestuurslid Kelsey Jansen van de Jonge Klimaatbeweging.

Sterk signaal

Rest natuurlijk ook nog de vraag of zulk klimaatprotest nodig is in een land waarvan het kabinet goede sier maakt met een in eigen ogen ambitieus klimaatakkoord. Jelmer Mommers, die voor De Correspondent over duurzaamheid schrijft, vindt van wel. “Volgens mij is er meer van dit soort protest nodig om de politiek ervan te overtuigen dat het tempo omhoog moet”, zegt hij in zijn Correspondent College.

Het effect daarvan moet niet worden onderschat, schrijft Mommers in zijn boek Hoe gaan we dit uitleggen. “Stel je nu eens voor hoeveel gesprekken over het klimaat het protest van al die scholieren opleverde, hoe sterk dat signaal was, en hoeveel mensen erdoor geïnspireerd raakten om zelf een volgende stap te zetten. Veel ingrijpende omwentelingen in de afgelopen eeuwen zijn het resultaat van burgers die geen genoegen nemen het de status quo.”

Gerelateerde berichten