‘Vertragen om juist tot goede beslissingen voor het onderwijs te komen’

“Het onderwerp bestuurlijke verstandigheid wekte bij mij veel interesse, omdat het nemen van besluiten iets is van de dagelijkse praktijk als bestuurder. Want hoe neem je nu eigenlijk een verstandig besluit? Ik heb bijvoorbeeld als bestuurder geen collega: ik doe het alleen. Ik kan heus wel collega’s bellen, maar in de dagdagelijkse praktijk doe je het zelf. Daarbij is het risico dat ik soms te snel schakel, en geen ruimte neem om alle aspecten mee te wegen. Daarom is het fijn om met andere bestuurders in zo’n setting dit onderwerp uit te diepen. Dat was voor mij een grote meerwaarde.”

“Er zijn inderdaad veel verwachtingen en er ligt veel druk op bestuurders. De druk om het goede te doen ligt heel hoog. Ook ben je soms bezig met ‘brandjes blussen’, wat heel onbenullig lijkt. Maar voordat zo’n ‘brandje’ bij jou terechtkomt, is het vaak al via leerkrachten, directeuren of ander onderwijspersoneel gegaan. Daarom wordt er verwacht dat je snel handelt. Maar waar wij met de kennisalliantie achter kwamen, is dat je de meeste besluiten eigenlijk al genomen zijn zodra je hierover bij anderen ventileert. Dan probeer je je besluit enkel te onderbouwen. Waar wij juist naartoe willen, is om soms even de ruimte te nemen om na te denken of een stapje terug te doen. We zitten niet in een bedrijfsmatige of winstgevende organisatie: we praten over de toekomst van kinderen. Daarom moeten we weloverwogen beslissingen nemen. Daarbij vind ik het wel van belang dat scholen ook ruimte houden om zelf invulling te geven. Mijn beslissingen als bestuurder zorgen ervoor dat er eenheid vanuit onze missie, visie en strategisch beleidsplan is, en de scholen geven daar op hun manier inkleuring aan.

Om je te helpen bij het nemen van verstandige beslissingen, is het dus aan te raden om af en toe een stapje terug te doen. Wij hebben hiervoor een praktische reflectietool ontwikkeld, bijbehorend bij onze publicatie, waarmee je een aantal stappen tot een verstandig besluit kunt doorlopen. Door te vertragen sta je stil bij naar wie je luistert, wie je meeneemt, hoe je naar binnen kijkt en hoe je naar je organisatie kijkt. Je kunt hierbij ook andere mensen uit je onderwijsorganisatie raadplegen, om je te helpen bij het wikken en wegen. Uiteindelijk moet je komen tot een besluit waar je zelf van zegt: hier sta ik volledig achter. In principe heb je voor de tool geen handreiking of uitleg nodig, en kun je direct aan de slag in de praktijk. Dat vind ik krachtig aan hoe we dit als kennisalliantie hebben opgepakt. Van veel leeswerk en het eigen maken van wetenschappelijke artikelen tot onze bevindingen in een concrete en laagdrempelige aanpak gieten. Ik heb zelf laatst ook met een collega uit de buurt twee uur uitgetrokken om de reflectietool te testen. Daarbij werd ook duidelijk dat het heel gebruiksvriendelijk is, en geen enorme bagage is. Het is heel simpel: kijk naar jezelf, luister naar anderen (ook naar de raad van mensen uit je verleden), neem andere meningen in overweging en ga voor een besluit waar jij achter staat. Het is eigenlijk een stuk bewustwording creëren over jouw beslissingsproces.”

“Ontzettend belangrijk. In je eigen omgeving kom je telkens dezelfde collega’s tegen, maar juist de ontmoeting met bestuurders uit een andere hoek en identiteit maakt het nieuw en spannend. Het scherpt jezelf en het relativeert ook hoe je tegen bepaalde zaken aankijkt. Je haalt elkaar als het ware even uit de dagelijkse praktijk. Daarnaast werd er tijdens de bijeenkomsten op een hele collegiale manier naar onze ingebrachte casussen gekeken. Er was veel herkenning, maar ook ruimte om feedback te geven en vragen te stellen. Op basis van vertrouwen en respect konden we met elkaar deze gesprekken voeren, en daarin merk je dat ook wel de christelijke en katholieke waarden hierbij hoog in het vaandel staan. Het vereniging-zijn is op deze manier heel krachtig.”

“Door op 17 november bij ons symposium te zijn, doe je eigenlijk al een stapje terug. Dat is al een verrijking an sich. We hebben allemaal iedere dag te maken met besluiten. Maar het is goed om juist op zo’n symposium en later ook met de publicatie en reflectietool stil te staan bij je eigen handelen. Ons doel is dus ook om je als een rijkere bestuurder naar huis te laten gaan.”