In deze eerste aflevering het Altena College in Sleeuwijk waar we spraken met rector-bestuurder Gijsbert van der Beek. En laten we ouder Margreeth de Gier-Ververis en leerlinge Becky Koekkoek, beiden lid van de MR, aan het woord.
Bestuurder Gijsbert van der Beek: 'Volwaardig burger worden is lastiger als je gescheiden van elkaar leeft en niet met elkaar in gesprek bent'
Segregatie is een thema waar het onderwijs, met name het burgerschapsonderwijs, zich om moet bekommeren, aldus bestuurder Gijsbert van der Beek van het Altena College in Sleeuwijk. ‘’Volwaardig burger worden is namelijk lastiger als je gescheiden van elkaar leeft en dus niet met elkaar in gesprek bent.’’ Toch is hij niet zo van het opleggen van regels om segregatie tegen te gaan, maar ziet hij liever een oplossing vanuit intrinsieke motivatie komen. ‘’Laat mensen over zaken nadenken en zich zo realiseren dat je onderdeel bent van een groter geheel en dus ook verantwoordelijkheid voor dat geheel draagt met elkaar.’’
Daarom probeert Van der Beek op deze manier ook segregatie tegen te gaan, ook al meent hij dat het in zijn streek (Brabant) minder speelt. ‘’Wat hieraan bijdraagt is gemeenschapszin, hulp van families onderling, lagere woonlasten, mensen die door elkaar heen wonen en niet afzonderlijk in gescheiden wijken.’’ Juist het feit dat mensen uit alle lagen van de samenleving elkaar ontmoeten bij sport, in de kerk of in verenigingen, maakt de saamhorigheid groter.
Ook heeft Van der Beek het idee dat status en waardering een minder grote rol in zijn gebied spelen. ‘’Uit onderzoek blijkt ook dat deze streek een middenmoot vertegenwoordigt. Niet heel veel mensen aan de sociale onderkant, maar ook niet heel veel aan de bovenkant. Ouders die een school kiezen die voor hen bij hun sociale laag past, komt dus niet vaak voor.’’
Voorkomen
Maar wat doet het Altena College dan om segregatie te voorkomen? Onder meer dakpanklassen mavo/havo en havo/atheneum in de brugklas, zodat leerlingen hun richtingkeuze met een jaar kunnen uitstellen. ‘’Verder adviseren we mavo-leerlingen om een zevende vak erbij te doen zodat de doorstroom naar de havo makkelijker wordt. Eerder hadden we heterogene brugklassen mavo/havo/vwo maar op een gegeven moment was er geen onderwijsmateriaal meer voor zo’n klas en moesten we overstappen op de dakpanklassen.’’
Ook probeert de school extra in te zetten op een goede doorstroom van mavo naar havo. Zo komt het in de praktijk nog weleens voor dat er thuis minder vaak huiswerk wordt gemaakt. Daarom spelen de docenten op het Altena College hierop in door voor mavo-leerlingen het huiswerk al in de les te verweven.
Verder zorgt de school ervoor dat leerlingen elkaar ontmoeten. mavo-, havo en vwo-leerlingen lopen en leven volstrekt door elkaar heen binnen de school. Bij werkweken, sportklassen en extra zaken zoals gamedesign.
Tekst gaat verder onder de foto.
Ouder Margreeth de Gier-Ververis: 'Een weekje Friesland klinkt misschien niet spectaculair, maar zorgt er wel voor dat iedereen meedoet'
Voor Margreeth de Gier-Ververis is sociaaleconomische segregatie een probleem dat ze deels herkent. ‘’Wij komen oorspronkelijk uit Gorinchem en zijn richting Brabant gezakt. Mijn man is half Grieks en dat kleine stukje diversiteit zorgt er al voor dat je een diverse vriendenkring hebt. Zo zijn onze vrienden verschillend geschoold, zijn er verschillende niveaus van inkomens en diverse achtergronden. Met die bagage zijn we in dit gebied gaan wonen. Maar als ik kijk naar de vrienden van mijn kinderen, zijn ze wel heel erg gelijk aan elkaar. De diversiteit die zij tegenkomen is eerder op de voetbalvereniging dan op school.
Wat betreft het Altena College is ze in elk geval blij dat er veel moeite wordt gedaan om de verschillende niveaus met elkaar te mengen en om bijvoorbeeld schoolreizen voor mensen met diverse inkomens betaalbaar te houden. ‘’Als je kijkt naar de prijzen van de werkweken, wordt daar goed rekening mee gehouden. Als je als school enkel kiest voor trips naar Italië of de Verenigde Staten, dan heb je een probleem wanneer ouders dit niet kunnen bekostigen. Een weekje Friesland of Flevoland klinkt misschien niet spectaculair, maar zorgt wel dat iedereen meedoet.’’
Samen doen
Ook laat de school leerlingen vanuit verschillende niveaus met elkaar in contact komen. Denk aan het samen sporten of muziek maken. ‘’Die activiteiten worden georganiseerd voor alle kinderen van de school, waardoor kinderen uit alle niveaus bij elkaar komen. Zo blijft mavo/havo/vwo niet gescheiden.’’
Om de kansengelijkheid in het onderwijs en specifiek op het Altena College verder te bevorderen, oppert De Gier-Ververis de optie om de selectie van onderwijsrichting uit te stellen door bijvoorbeeld een meerjarige brugklas aan te bieden en op latere leeftijd een definitieve keuze te maken.
Verschillende nationaliteiten
Zelf werkt De Gier-Ververis als HR-manager voor een internationaal bedrijf in Breda en komt ze met veel verschillende culturen in aanraking. Op de middelbare school van haar kinderen is dat minder, meent ze. ‘’Mijn oudste ging van het Altena College naar het mbo in Breda, waar hij een dwarsdoorsnede van heel Nederland tegenkomt”. Op de middelbare school hebben zij de diversiteit niet echt gemist, ze vonden het prima zoals het was. Maar als we naar schoolfoto’s keken viel het wel op dat er weinig mensen met diverse culturele achtergronden waren.’’
Op het mbo is dat nu heel anders. Zo ontmoet haar zoon leerlingen met andere roots, die wel of niet in Nederland zijn geboren. De Gier-Ververis is van mening dat juist die verschillende achtergronden een verrijking in de samenleving zijn. ‘’Mijn man werkt op een MBO in Rotterdam-Zuid en krijgt regelmatig hier de vraag of daar niet veel buitenlanders zijn. Ik hou zelf niet van het denken in hokjes en zuilen. Je bent met elkaar één Nederland en je zult met elkaar op een goede manier moeten leven. Die diversiteit verruimt je blik juist.’’
Breder publiek aantrekken
Maar hoe kan de school meer leerlingen uit diverse culturen trekken? Volgens haar is dat minder gemakkelijk in een regio waar weinig mensen tot minderheden behoren. En op een school die onderwijs die alleen onderwijs op mavo,- havo-, en vwo niveau aanbiedt. Vmbo basis of kader aanbieden zou een bredere groep leerlingen kunnen aantrekken. Daarnaast zou volgens haar het Altena College ook kunnen streven naar meer diversiteit voor de klas. Zodat (potentiële) leerlingen en ouders uit diverse culturen zich herkennen in de school. ‘’Dus dit bewust als criterium meenemen bij de werving en selectie van nieuwe docenten.’’
Behalve dit, is het volgens haar enorm belangrijk dat het onderwijs het probleem van sociaaleconomische segregatie aanpakt. ‘’Zeker in de coronaperiode zijn we met onze neus op de feiten gedrukt dat onderwijs volgen niet voor iedereen even makkelijk is en er veel verschillen zijn. Deze moeten absoluut niet groter worden. Je moet mensen niet verliezen of buitensluiten en voorkomen dat je geen connectie meer met ze kan maken. We moeten met zijn allen voor de toekomst zorgen.’’
Tekst gaat verder onder de foto.
Leerlinge Becky Koekkoek: 'Ik loop nu vijf jaar rond bij ons op school en merk de verschillen nauwelijks'
Becky Koekkoek (17) is een eindexamenleerlinge uit havo 5 op het Altena College. Door de coronapandemie volgde ze het afgelopen jaar veel afstandsonderwijs, waarbij een hoop zelfstandigheid kwam kijken. Gelukkig bracht ze de laatste periode – met zicht op de eindexamens - wel veel tijd door op school. ‘’Ik denk persoonlijk dat het bij mij wel goedkomt. Maar ik weet ook dat er leerlingen zijn die veel baat hebben bij fysiek les omdat ze thuis achter raken.’’
Het Altena College is wat ze zelf noemt een ‘typische Brabantse school’ in een dorpse omgeving waar iedereen elkaar kent. ‘’Natuurlijk zijn er verschillen zoals leerlingen met een ander geloof of andere afkomst. Alleen je merkt er vrij weinig van. Ik loop nu vijf jaar rond bij ons op school en ik zie de verschillen nauwelijks. Behalve dat er mensen zijn die het iets minder breed hebben qua inkomen.’’
Samen
Als het gaat om contact tussen de verschillende niveaus, dan zit dat volgens haar wel redelijk goed. Al merkt ze wel dat mavo-leerlingen minder met havo en vwo-leerlingen omgaan. Zelf behaalde Becky eerst ook haar mavo-diploma voordat ze doorstroomde naar de havo. Daardoor heeft ze nu een diverse vriendengroep met vrienden die nu momenteel op het mbo studeren en havisten en vwo’ers.
‘’Op onze school zijn we sowieso erg met elkaar bezig. Zo is er een talentprogramma opgezet waarbij leerlingen vanuit elk niveau kunnen aansluiten. En met projecten als Taaldorp, waarbij je met een andere leerling in een taal als Frans, Engels of Duits over een bepaalde situatie moet praten, kom je elkaar ook tegen. Dat wordt redelijk gemengd, dus je komt elkaar vanuit verschillende leerjaren en niveaus tegen’’, legt ze uit.
Wel merkt ze dat er weinig verschil is in nationaliteiten op school. Maar dat heeft volgens haar er ook mee te maken dat ze niet in de Randstad of een dichtbevolkt gebied woont. ‘’Het zijn echt dorpen, dus er is weinig diversiteit qua achtergronden. Wel mensen waarvan een familielid van oorsprong uit het buitenland komt, maar ook niet heel veel.’’
Blik verruimen
Toch weet Becky ook wel hoe dit anders kan zijn. Zo volgde zij haar brugklasjaar op een school in Leerdam, waar wel meer leerlingen van andere nationaliteiten rondlopen. ‘’Het voelde ook niet gek om daar met elkaar om te gaan. Maar omdat ik uit een ‘boerendorpje’ kom, was ik toch wel geneigd om met mensen vanuit daar rond te hangen. Hoe ouder je wordt, hoe meer je blik verruimt.’’
En die blik gaat zij straks ook verruimen zodra ze gaat studeren. Ze gaat toegepaste biologie aan de HAS Hogeschool in Den Bosch studeren. Ze verwacht daar veel mensen te ontmoeten die uit hele andere gebieden van Nederland en met verschillende achtergronden komen. ‘’Ik ben heel erg benieuwd hoe dat zal zijn. Tijdens die opleiding krijg ik ook in het Engels les, dus wie weet zit ik ook wel met studenten die enkel Engels spreken. Het lijkt me leuk om dat mee te maken en de wijde wereld in te gaan.’’
Keuze voor studie
De keuze voor haar vervolgopleiding was snel gemaakt. Ze wist al vanaf haar middelbare schooltijd dat ze graag de kant van biologie op wilde. Ze heeft er deels vanuit huis veel over meegekregen door het werk van haar ouders: zij hebben namelijk een innovatiebedrijf in de landbouwsector. ‘’Ik denk zeker dat dit heeft bijgedragen aan de keuze voor mijn studie, maar ik had het denk ik ook wel gekozen als zij dit werk niet deden. Toch heb ik dankzij hun werk wel een kijkje gekregen in het bedrijfsleven en hoe deze opleiding daaraan gaat bijdragen’’, vertelt ze. ‘’Als ik mag praten over een droombaan, dan zou ik het bedrijf van mijn ouders willen overnemen of daarbij willen aansluiten.’’
