PO weer open: “Spannend of alle kinderen maandag bij het hek zouden staan”

“Al die vrolijke koppies van de kinderen,” wat had ik dát gemist, zegt Marco van der Zwaard. “Zo ontzettend fijn om ze allemaal weer te zien, en ook mijn team weer bij elkaar te hebben.” De zes hervormde basisscholen in Nijkerk waarvan hij algemeen directeur is, gingen maandag weer open. Zijn kantoor zit in een daarvan, De Hoeksteen. “De sfeer was een beetje zoals na de zomervakantie, maar toch anders, vooral omdat maar de helft van de kinderen nu aanwezig is. Dat geeft toch wel een andere beleving, maar nog altijd heel feestelijk. Niet alleen de kinderen, maar ook de leerkrachten en ouders waren enthousiast dat we weer open gingen.”

“Deze gezinnen waren vaak reeds in beeld bij ons en de gemeente. Samen met de gebiedsteams van Nijkerk hebben we overlegd over wat er nodig was om de kinderen te helpen en ondersteunen. Voor sommigen was dat een dag per week naar school komen, zodat thuis net de druk van de ketel was, voor anderen meerdere dagen.” En dan was er nog de taalklas, met veel kinderen van vluchtelingen, legt Van der Zwaard uit. “Zij en hun ouders zijn de Nederlandse taal nauwelijks machtig, waardoor ook voor hen het afstandsonderwijs onvoldoende functioneerde. Ook die leerlingen hebben we naar school gehaald.”

Toen 21 april duidelijk werd dat de basisscholen weer opengingen, was het snel schakelen voor het bestuur. “Met de vakantie voor de deur, moesten we in rap tempo beslissingen nemen. Vier van onze scholen hebben ervoor gekozen de kinderen om de dag les te geven, in halve groepen. Twee scholen bieden vier ochtenden onderwijs met een continurooster tot 14:00 uur. We hebben daarbij gelijk de afstemming met de BSO’s gezocht. Ook aan die kant moest het behapbaar blijven. De tijdstippen dat de kinderen naar de opvang gaan, zijn dan ook hetzelfde gebleven als voorheen. Voor de te overbruggen tijd hebben we voor twee scholen via de gemeente medewerkers van Nijkerk Sportief & Gezond geregeld, die de leerlingen laten bewegen en spelen voordat ze naar de opvang gaan.”

Een paar medewerkers van HSN kunnen nu niet voor de klas staan, omdat zij tot de kwetsbare groep behoren. Denk aan zestigplussers met long- en hartklachten. Van der Zwaard: “Zij doen ander werk, zoals lesvoorbereidingen of ze geven incidenteel online les als een klas uitvalt vanwege de tekorten die we hiervoor al hadden en nu dus nog steeds.” Of er angst voor besmetting bestaat onder de rest van het team? Sommigen zijn bezorgd, zegt de algemeen directeur. “Slechts een enkeling heeft gezegd: ik durf het niet aan. Met hen is naar een passende oplossing gezocht. Want iemand dwingen terwijl die bang is, lijkt me geen goede zaak.”

Van der Zwaard is sowieso erg trots op zijn medewerkers, vertelt hij. “De betrokkenheid en flexibiliteit die zij toonden toen het online onderwijs ineens een feit was; prachtig! Op allerlei manieren probeerden ze er het beste van te maken, waarbij we echt hebben moeten afremmen omdat er veel meer uren werden gemaakt dan goed voor hen was. Ook nu bij de herstart zien we die betrokkenheid weer. Zo hebben de kleuterleidsters van te voren filmpjes gemaakt en die naar hun klassen opgestuurd, om de kleintjes alvast voor te bereiden op hoe het er nu aan toegaat, zoals zonder hun ouders de school binnengaan. Hartverwarmend!”

Het anderhalve-meter-afstandsonderwijs speelt verder geen hele grote rol op de scholen van HSN, zegt Van der Zwaard. “Er zijn fysiek zo min mogelijk aanpassingen gedaan. Je ziet dus weinig pijlen, kruizen of looproutes in en om de gebouwen. Ouders kunnen tot het hek of het schoolplein om de kinderen af te leveren. Daar staat dan een medewerker van ons klaar die hen mee het gebouw in neemt. Verder zorgen we er natuurlijk voor dat we aan alle eisen voldoen, zoals steeds de handen wassen en extra schoonmaak van de klaslokalen. Daarnaast hebben we goed aan de ouders gecommuniceerd wat we van hen verwachten. Zo heeft één school hen gevraagd de kinderen steeds een theedoek mee te geven, als een soort van picknickkleedje, waarop ze dan hun lunch kunnen leggen. Wel zo praktisch en het meest hygiënisch!”

Óf de communicatie goed was doorgekomen bij de ouders was het meest spannende van de herstart, zegt hij. “We hebben hen steeds zorgvuldig en uitvoerig op de hoogte gehouden. Maar of de kinderen er dan uiteindelijk allemaal zijn, op de dag én tijdstip dat ze aan de beurt zijn, vond ik toch wel een dingetje. Gelukkig ging het in zijn algemeenheid goed, en waren vrijwel alle leerlingen er.”

De komende tijd staat vooral in het teken van observeren van de kinderen, stelt Van der Zwaard. “Kijken hoe het met hen gaan, en of er achterstanden zijn. We gaan zorgvuldig om met toetsen, vanwege de betrekkelijkheid na een periode als deze. Voor wat betreft leerdoelen zullen sommige kinderen een achterstand hebben opgelopen, maar op het pedagogisch vlak hebben de meesten van hen juist veel geleerd, wat grote impact heeft op de persoonsvorming.”

“Ze hebben bijvoorbeeld aan den lijve ondervonden dat niet alles in het leven maakbaar is, en dat daar aanpassingsvermogen voor nodig is. Ook hebben ze leren incasseren, omdat school- en sportactiviteiten niet doorgingen en omdat ze nauwelijks met vriendjes en vriendinnetjes konden spelen. Je zult mij daarom niet snel horen over leerachterstanden, maar eerder over winst! Voor hoe we uiteindelijk omgaan met de rapporten heb ik advies gevraagd aan onze IB’ers, vanwege hun expertise. Ik heb er alle vertrouwen in dat we daar op een goede manier uitkomen.”