Wat is het probleem? Al tien jaar lang vragen scholen voor speciaal onderwijs en ouders om rechtstreekse bekostiging van het onderwijs aan EMB-kinderen. Nu moet de school over de zorg aan deze kinderen namelijk altijd onderhandelen met zowel het samenwerkingsverband passend onderwijs als met de ouders: de eerste gaat over het geld voor passend onderwijs, de laatsten beheren het zorgbudget van hun kind dat deels bestemd is voor zorg in het onderwijs.
Ook de Tweede Kamer ziet dit probleem, getuige de motie hierover die ze in april aannam. Daarin vraagt ze de regering onderwijs aan EMB-kinderen rechtstreeks te bekostigen.
Op 30 oktober kondigden ministers Hugo de Jonge en Arie Slob twee maatregelen aan:
- De EMB-regeling wordt verdubbeld
- Er komt een specifieke toelaatbaarheidsverklaring voor deze kinderen
Tijdelijk geld
Probleem opgelost? Helemaal niet, blijkt uit een brief die het Landelijk Expertise Centrum Speciaal Onderwijs (LESCO) afgelopen donderdag aan de Onderwijscommissie van de Tweede Kamer stuurde.
Allereerst gaat het om een tijdelijke verdubbeling van de EMB-regeling. Die was €5 miljoen en wordt dus €10 miljoen dankzij een bijdrage van het Ministerie van VWS.
In zijn brief maakt het LESCO duidelijk dat er in het voortraject op ambtelijk niveau uitvoerig met elkaar gesproken is. LESCO werd gevraagd te berekenen hoe hoog de vergoeding voor een EMB-leerling zou moeten zijn om van een verantwoord aanbod te kunnen spreken. €9454 per leerling, zei het speciaal onderwijs.
Het werd €8.000 per leerling per schooljaar bovenop de al bestaande bekostiging. Dat dekt de kosten niet, maar LESCO ging akkoord.
Lager dan beloofd
De reden dat het speciaal onderwijs nu een brief aan de Tweede Kamer schrijft, is dat het “uitermate onaangenaam verrast” werd door de mededeling van het ministerie dat de bijdrage per leerling toch fors later uitvalt. De toegezegde €5 miljoen moet namelijk verdeeld worden over het aantal EMB-leerlingen. Dat zijn er al jarenlang zo’n 1250. Volgens DUO is het aantal aanvragen nu hoger, wat betekent dat de bijdrage wordt bijgesteld naar €6570 per leerling. “Extra wrang in deze is dat de cijfers van DUO al bekend moeten zijn geweest ten tijde van het formuleren van dit voorstel door het ministerie”, schrijft het LESCO, “hetgeen een uiterst onaangenaam gevoel oproept.”
Het speciaal onderwijs roept de Kamerleden op de voorgestelde bijdrage van €8000 per leerling te garanderen en die niet afhankelijk te laten zijn van een eventuele groei in de onderwijsdeelname van deze kwetsbare groep leerlingen.
Vrijblijvend
Ook de specifieke toelaatbaarheidsverklaring (tlv) lijkt trouwens geen oplossing. Zo’n tlv is nodig om een kind een plek op een (voortgezet) speciaal onderwijsschool te geven. Nu krijgen EMB-kinderen tijdelijke toelaatbaarheidsverklaringen. Onzin natuurlijk, deze kinderen gaan niet meer op het reguliere onderwijs terechtkomen. Daarom komt er een landelijk aanvraagformulier toelaatbaarheidsverklaring specifiek voor leerlingen met EMB. Waarbij het uitgangspunt een geldigheid voor de hele (v)so-loopbaan met de hoogste bekostigingscategorie is.
“In beginsel maken alle samenwerkingsverbanden gebruik van dit formulier voor leerlingen met EMB”, schrijven de ministers. “Als een samenwerkingsverband op een andere wijze (bijvoorbeeld door een vaste voet) de benodigde financiering voor onderwijsondersteuning heeft geregeld kan het samenwerkingsverband afwijken van het gebruik van het aanvraagformulier.”
Daarmee zit er een grote vrijblijvendheid in deze tweede maatregel.
De oplossing waar het (v)so al jaren voor pleit, is nog steeds rechtstreekse bekostiging voor deze leerlingen. Én daarbij leerrecht. Zodat ze net als gezonde leeftijdsgenoten 18 jaar lang de kans krijgen te leren.
