Nieuwe ontwikkelingen op het gebied van de AVG, school en ouders

Na invoering van de AVG werden het maken van leuke publicaties met foto’s van vrolijke leerlingen tijdens school- of buitenactiviteiten zoals avondvierdaagsen, lastiger. Scholen werden verplicht zeer terughoudend om te gaan met het publiekelijk publiceren van persoonsgegevens op schoolsites, de sociale media en andere vormen van communicatie. Dat geldt niet alleen voor beeldmateriaal, maar bijvoorbeeld ook met het verwerken van namen, mailadressen en andere persoonsgegevens.

De AVG geldt niet voor privésituaties. De AVG stelt dat ‘een natuurlijke persoon bij de uitvoering van een zuiver persoonlijke of huishoudelijke activiteit’ niet gebonden is aan de AVG[1]. Te denken valt aan activiteiten van ouders op de sociale media, zoals Facebook en Instagram.

Zo kan het dus gebeuren dat ontevreden ouders leden van de schoolgemeenschap via de sociale media publiekelijk afbranden. Indien ouders zich schuldig makten aan onheuse of onjuiste publicaties over bijvoorbeeld een schoolmedewerker, dan kan de school deze ouders aanpakken via een civiele procedure, een onrechtmatige daad of een aangifte bij de politie .

Echter, er zijn ontwikkelingen gaande. In april 2021 bepaalde de rechtbank Almelo dat privépersonen in bepaalde omstandigheden wel aan de AVG gebonden zijn[2].

Wat was de kwestie? Een dame had foto’s van een minderjarig kind van haar voormalige partner uit een eerdere relatie op haar privé Facebookpagina gezet. Het betrof aldus niet het kind van deze dame zelf. De beide biologische ouders eisten verwijdering van de foto’s van het betreffende kind, hetgeen de dame weigerde.

De rechtbank stelde dat vast dat het in deze zaak ging over de verwerking van persoonsgegevens als bedoeld in de AVG. De Facebookpagina van de dame was openbaar en niet uit te sluiten was dat het door haar geplaatste beeldmateriaal verspreid kon worden en in handen van derden terecht kon komen.

De rechter concludeerde dat niet gebleken was dat er sprake was van een uitoefening van een zuiver persoonlijke of huishoudelijke activiteit.

In Nederland is bepaald dat voor het plaatsen van foto’s van kinderen tot zestien jaar, toestemming van de wettelijke vertegenwoordiger is vereist. Deze toestemming ontbrak in dit geval. De rechter stond de dame niet toe dat het zij het minderjarige kind herkenbaar in beeld bracht. Zij diende het kind onherkenbaar te maken en foto’s te verwijderen.

Deze ontwikkeling betekent dat scholen ouders en verzorgers onder bepaalde voorwaarden rechtstreeks op grond van de AVG kunnen aanspreken bij het publiekelijk plaatsen van beeldmateriaal op hun sociale media. En dat is zoals gezegd een nieuwe ontwikkeling waarbij de vraag geldt hoe zich dit verder doorzet.

Schoolbestuurders zijn verantwoordelijk voor een goede uitvoering van de AVG op hun scholen. Verus probeert schoolbesturen, in samenwerking met de in AVG-vraagstukken gespecialiseerde Lumen Group, hierin zo goed mogelijk te ondersteunen. Bij tekortkomingen op AVG-gebied kunnen bestuurders hoofdelijk aansprakelijk gesteld worden. Verus kan bestuurders voor dit soort onverhoopte situaties een cyberverzekering aanbieden. Het gaat immers niet alleen om het risico om aansprakelijk gesteld te worden maar ook is het prettig om de hoge kosten waarmee een schoolbestuur geconfronteerd wordt na een cyber of AVG incident vanuit een passende cyberverzekering vergoedt te krijgen. Voor nadere informatie kun je Peter Dijkmans, jurist / DPO en Carola van der Meeren, adviseur verzekeringen raadplegen.