In Nederland kunnen ouders die zich niet kunnen vinden in de richtingen van de bijzondere scholen in hun omgeving en hun kind(eren) ook niet naar het openbaar onderwijs willen sturen een beroep doen op vrijstelling van de leerplicht op grond van artikel 5b van de Leerplichtwet 1969. Op dit moment zijn ouders vervolgens niet verplicht om op een andere manier voor onderwijs voor hun kinderen te zorgen, laat staan dat er eisen worden gesteld aan de kwaliteit van alternatief onderwijs.
Mede naar aanleiding van het advies van de Onderwijsraad in 2012 Artikel 23 ‘Grondwet in maatschappelijk perspectief’ ontstond politieke discussie over de wenselijkheid van thuisonderwijs in situaties van vrijstelling van de leerplicht. Verschillende Kamerfracties wilden er vanaf, andere vroegen om strengere eisen. In 2015 werd dit type thuisonderwijs meegenomen in het wetsvoorstel Onderwijs op een andere locatie dan de school. De vrijstelling van de leerplicht werd daarin afgeschaft. Thuisonderwijs werd wel toegestaan, maar onder strikte voorwaarden. Het wetsvoorstel is echter nooit behandeld en het huidige kabinet besloot om het anders aan te pakken. Resultaat is het wetsvoorstel Voorschriften vrijstelling leerplicht bij richtingbezwaren, dat nu voorligt ter consultatie.
Nieuw: onderwijsplan indienen
In het nieuwe voorstel blijven ouders het recht houden op vrijstelling van de leerplicht voor hun kinderen, wanneer zij “overwegende bezwaren” hebben tegen de richting van alle nabijgelegen scholen. Net als nu moeten de ouders hun gemeente er van in kennis stellen dat zij deze bezwaren hebben Nieuw is dat zij bij deze kennisgeving een verklaring van de onderwijsinspectie moeten aanleveren dat deze geen bezwaar heeft tegen de vrijstelling van de leerplicht en ook een bewijsstuk dat de ouder die het onderwijs gaat geven de Nederlandse taal beheerst op ten minste B2- of 3F-niveau. Want ook dat is nieuw: als ouders de vrijstelling krijgen, moeten zij (of in ieder geval een van hen) zelf het onderwijs verzorgen en wel in het Nederlands.
En zij moeten jaarlijks een onderwijsplan opstellen. Dat onderwijsplan moet onder meer gegevens bevatten over de inhoud van het onderwijs (dat moet onder andere aan de kerndoelen voldoen), de locatie waarop het onderwijs wordt gegeven en de pedagogisch-didactische bekwaamheid van degene die het onderwijs geeft (ook een nieuwe eis) en hoe die bekwaamheid onderhouden wordt. De onderwijsinspectie gaat toezien op het thuisonderwijs, zowel op voorhand (is er een goed onderwijsplan? Zo niet, dan geeft de inspectie geen verklaring van geen bezwaar af) als tijdens de periode dat het thuisonderwijs gegeven wordt.
Reactie Verus op consultatie
Het hele conceptwetsvoorstel is te lezen op https://www.internetconsultatie.nl/richtingbezwaren. Reageren is mogelijk tot en met 16 juli. Verus is van plan om een reactie te geven. Wil je ons in dit verband iets meegeven? Neem dan contact op met Robbert Jan de Vries: [email protected] of 06 23799027.
