‘’Ik zie bijzonder onderwijs als potentieel om wendbaarheid en beweeglijkheid onder jongeren te stimuleren’’

Thijs Caspers werkte jarenlang samen met Erik Borgman en schreef onder meer het boek: Thuis zijn in het onbekende. Dit boek bevat verschillende perspectieven die helpen anders te kijken naar onszelf, het onderwijs en onze samenleving. Zo vertellen en leren we elkaar voortdurend dat wij onszelf moeten maken en opbouwen. We leven in een cultuur die is doordrenkt van maakbaarheid, waarin we elkaar vertellen dat we alles helemaal zelf kunnen plannen. Maar als het erop aan komt hebben we veel minder in de hand dan we denken en geloven’’, vertelt Caspers.

Onderwijs is altijd een risico, en volgens Caspers hebben we nog vaak het idee dat wanneer we heel erg op toetsing en het curriculum zitten, we het goed doen. Maar de vragen van nu zijn niet de vragen van morgen. “Zijn de kinderen en jongeren van vandaag er niet veelmeer mee geholpen als we ze helpen om innerlijk lenig en wendbaar te worden?” Een van de constanten in onze wereld is verandering. Maar hoe ga je daarmee om en hoe richt je het onderwijs zodat er geen angst is voor die verandering?’’ vraagt hij zich af.

Caspers pleit voor een palet waarin we op school die lenige en wendbare levenshouding voeden. Want: lenigheid en wendbaarheid bepaalt ook de veerkracht die je als persoon hebt. ‘’Hoe groot is je vermogen om niet te breken en terug te kunnen veren. Daarvoor moet je een stevige basis hebben en goed geworteld zijn. En bij die wortels kun je denken aan identiteit en levensvisie.’’

De vrijheid van onderwijs biedt de mogelijkheid om veel bij te dragen aan deze basis. Al ziet met name de buitenwereld dat niet altijd. ‘’Hoe vrijheid van onderwijs nu in beeld wordt gebracht, is vooral als het uit de bocht vliegt. Maar scholen hebben heel veel mooie dingen te zeggen over een goede manier van leven en ze dragen vanuit hun grondslag actief en positief bij aan de wereld van vandaag en morgen. Het heeft – in tegenstelling tot het ouderwetse imago – heel veel te bieden. Het christelijke mensbeeld gaat niet uit van het individuele, maar vertelt ons dat een mens altijd in relatie tot de ander staat. Er kan alleen een gezond ik zijn omdat er een wij is’’, benadrukt Caspers. Daarmee onderstreept hij ook de ‘eilandjescultuur’ waarin wij nu veel leven, als onnatuurlijk: “In ons land van overvloed is ongekend veel eenzaamheid. Ook binnen de school”

De beeldvorming dat het christelijk of katholiek onderwijs star of stug is, wil hij in een ander daglicht zetten. ‘’Ik zie het bijzonder onderwijs als een potentieel om wendbaarheid en beweeglijkheid van jongeren te stimuleren. Volgende week tijdens de Identiteitsdag zal ik ook laten zien dat deze grondslag de mogelijkheid biedt om vertrouwensvol om te gaan met de continue verandering die gaande is. Dat werpt een heel andere blik op de vragen van morgen’’, vertelt hij.

In zijn boek Thuis zijn in het onbekende komt nog een heel wezenlijk punt naar voren: het onbekende is niet iets om bang voor te zijn. ‘’Als we goed geworteld zijn, is het een plek waar we ons thuis mogen voelen.’’ Hij benadrukt dat er een nieuw soort evenwicht moet ontstaan. Tussen maakbaarheid en wendbaarheid. ‘’Er is een behoefte aan balans. Je moet wel een zekere mate van maakbaarheid hebben als je in een land dingen degelijk georganiseerd wilt hebben, maar er is een heel arsenaal aan vaardigheden en houdingsaspecten die ons kunnen helpen op de beweeglijke momenten en stroomversnellingen in ons leven. Als het lukt om hiertussen een evenwicht te vinden, ook in het onderwijs, dan sta je als kind al een stuk steviger in je schoenen voor de toekomst.’'