Het is een zeer uitzonderlijke maatregel die de minister mag treffen op grond van artikel 44 Eindexamenbesluit VO. Dit artikel bepaalt, dat indien door onvoorziene omstandigheden het centraal examen in één of meer vakken aan één of meer scholen niet op de voorgeschreven wijze kan worden afgenomen, de minister beslist hoe in dat geval moet worden gehandeld.
De reacties in het veld zijn verdeeld. Sommige bestuurders vinden het een welkome voorbode van volledig afschaffen van de centrale examens, andere zien met zorg de meest neutrale toets van de prestaties van de leerling – en van de school – wegvallen. Er zijn leerlingen die opgelucht adem halen en er zijn leerlingen die hadden verwacht met het centraal schriftelijk hun cijfers nog op te kunnen halen.
In het Servicedocument VO examens - aanpak Coronavirus van 27 maart jl. geeft het ministerie scholen informatie over de uitwerking van de maatregel. De informatie is niet volledig, het document wordt aangevuld wanneer nieuwe informatie beschikbaar is. Zo is het wachten nog op de nieuwe slaag-zakregeling. Hoe dat ook zij, ook nu weer zullen er leerlingen zijn die het diploma nét niet halen. En net als in andere jaren kunnen deze leerlingen een juridische procedure tegen de school overwegen.
Hoe toetst een rechter?
Als een leerling het niet eens is met de examenuitslag zal hij of zij uiteraard eerst binnen de school de wegen bewandelen die open staan voor een bezwaar, een beroep of een klacht. Mocht dat voor de leerling niet tot een bevredigende oplossing leiden, dan resteert voor de leerling alleen de gang naar de rechter.
De rechter kan niet toetsen of de leerling een examenopgave goed heeft gemaakt. Anders gezegd: de rechter laat zich niet uit over het ‘kennen en kunnen’ van de leerling, zo blijkt uit jurisprudentie. De beoordeling hiervan is aan de docent, die heeft de professionele mogelijkheden om de prestatie van de leerling onafhankelijk te beoordelen (artikel 32e lid 2 WVO). De rechter kan dan ook alleen toetsen of er sprake is geweest van procedurele of kennelijke onjuistheden, of van onzorgvuldigheden die meebrengen dat de beoordeling van het examen door de school geen stand kan houden.
Waar kunt u op letten?
Van belang is daarom dat de school kan aantonen dat zij gebruik gemaakt heeft van valide toetsen en dat de docent zich bij de beoordeling van het examenwerk heeft bewogen binnen de marges van een correctiemodel. Daarnaast is het zaak dat ook verdere interne procedures goed en zorgvuldig worden doorlopen, zoals de werkzaamheden van de examencommissie en de behandeling van klachten.
Verder kan het nodig zijn het PTA aan te passen, zodat het mogelijk is om toetsen in een andere vorm – op afstand – af te nemen. Ook in een aangepast PTA dienen nog steeds de eindtermen te zijn opgenomen. Een aanpassing van het PTA behoeft de instemming van de MR en dient bij de onderwijsinspectie worden gemeld.
Contact
Van nieuwe ontwikkelingen, zoals de aangekondigde slaag-zakregeling, houdt Verus je op de hoogte. Heb je vragen over dit onderwerp, neem dan contact op met onze Afdeling Juridisch via 0348 74 44 48 of [email protected].
