Wettelijk kader
De VOG is een belangrijk begrip in het onderwijs. Sterker nog, zonder geldige VOG mag je in de meeste functies niet aan het werk. Voor het primair onderwijs is in de WPO en in de WEC in artikel 3 lid 1 onder a geregeld dat schoolonderwijs (NB. dus ook door LIO stagiaires) alleen mag worden gegeven door degene die in het bezit is van een VOG, afgegeven volgens de Wet justitiële en strafvorderlijke gegevens. In artikel 3a lid 1 onder a is dit geregeld voor degenen die onderwijsondersteunende werkzaamheden verrichten. Artikel 32 lid 2 onder a regelt dat directeuren en adjunct directeuren alleen mogen worden benoemd of tewerkgesteld zonder benoeming indien zij in het bezit zijn van een VOG. Tot slot geldt deze verplichting ook voor overblijfmedewerkers (TSO). Dit volgt uit artikel 45 lid 1a van de WPO. Een geldige VOG mag op het tijdstip van overlegging aan het bevoegd gezag niet ouder zijn dan 6 maanden. Dit is geregeld in artikel 32 lid 9 WPO/WEC, alsmede in het Besluit bekwaamheidseisen onderwijspersoneel (artikel 5.1). Voor TSO medewerkers mag een VOG niet ouder zijn dan twee maanden.
In het voortgezet onderwijs is in artikel 7.2 van de WVO 2020 geregeld dat ieder personeelslid van de school voorafgaand aan zijn benoeming een VOG overlegd, die niet ouder is dan 26 weken. Uit artikel 7.1 volgt dat onder ‘’benoeming’’ ook ‘’tewerkstelling zonder benoeming’’ moet worden verstaan.
Voor zover het dus gaat om vrijwilligers (anders dan TSO-medewerkers), bestuurders, stagiaires (anders dan LIO) en leden RvT, staan deze niet expliciet in de wet genoemd als het gaat om de verplichting om een geldige VOG te overleggen. Echter, het is wel gebruikelijk (en voor zover er daadwerkelijk met kinderen wordt gewerkt absoluut raadzaam) dat scholen als beleid hebben dat ook deze personen in het bezit dienen te zijn van een geldige VOG. Maar een expliciete wettelijke verplichting ontbreekt.
Ingehuurd personeel
Met het huidige lerarentekort, zien besturen zich steeds vaker genoodzaakt om personeel in te huren via een externe organisatie. Verus krijgt dan ook steeds vaker de vraag hoe de VOG verplichting zich verhoudt tot ingehuurd personeel. De Inspectie van het Onderwijs zegt hierover het volgende:
Ook tijdelijk ingehuurd personeel dient te beschikken over een geldige VOG voor de functie waar zij voor worden ingehuurd. De werkgever (bijvoorbeeld een uitzend- of detacheringsbureau) is hiervoor verantwoordelijk. Het bestuur is er voor verantwoordelijk dat dit gecontroleerd wordt. Met het uitzendbureau kan bijvoorbeeld contractueel vastgelegd worden dat alleen personeel met een geldige VOG ingezet mag worden. Het bestuur kan dit controleren door daarnaast bijvoorbeeld bij het uitzendbureau een fax van de VOG te vragen.
Het schoolbestuur is dus verantwoordelijk om te controleren of er door de werkgever, de uitlenende instantie, een geldige VOG is aangevraagd. Geldig wil dus zeggen, niet ouder dan 6 maanden op het moment dat de externe medewerker bij het schoolbestuur start met zijn werkzaamheden. Vooral over dit laatste bestaat in de praktijk soms onduidelijkheid.
Kopie is niet geldig
Een kopie is geen geldige VOG. Dit geeft de onderwijsinspectie ook aan. Een werknemer dient altijd een originele VOG te overleggen. Het schoolbestuur controleert de VOG vervolgens op echtheid. Echter, als het gaat om het bewaren van de VOG, dan hoeft dit niet de originele versie te zijn. Je kunt als werkgever volstaan met het (digitaal) bewaren van een kopie. Wel is het raadzaam om deze kopie met handtekening te dateren en te voorzien van de tekst 'origineel gezien'.
Controle
Elk jaar controleert de accountant of er VOG’s ontbreken of dat deze later dan de indiensttreding/tewerkstelling zijn afgegeven. Als hiervan sprake is, dan geeft de accountant dit door aan de inspectie. De inspectie zal doorgaans eerst vragen om aanvullende informatie over de accountantsmelding aan te leveren. Hierna bekijken ze of er gehandhaafd gaat worden.
Mocht je naar aanleiding van dit artikel nog vragen hebben, stel ze gerust aan onze juridische helpdesk.
Deze bijdrage is geschreven door Stephanie Loth.
