Spanningsvelden: noodzaak tot draagvlak
De financiering van het funderend onderwijs is, zeker vergeleken met het middelbaar, hoger en het wetenschappelijk onderwijs, beslist krap te noemen. Ook binnen het funderend onderwijs, dus in de vergelijking met voortgezet onderwijs, is de bekostiging van het primaire onderwijs krap. Binnen de bekostiging van het primair onderwijs bestaan diverse spanningsvelden, zoals de immer achterblijvende bekostiging van de Materiële Instandhouding[1]. Dat met de vereenvoudiging van de bekostiging nog maar één vergoeding wordt gegeven, namelijk één bedrag per leerling voor alles, neemt dit pijnpunt allerminst weg.
Andere spanningsvelden zijn de overspannen arbeidsmarkt in het onderwijs in combinatie met hoog verzuim en niettemin extra opgaven om de kwaliteit van onderwijs niet alleen te borgen maar ook nog te verhogen. En dat alles in een tijd waarin een grote pandemie nog steeds van grote invloed is.
Hierin liggen grote uitdagingen waarbij de besturen samen met alle betrokken scholen moeten optrekken. De toedeling van middelen, ofwel de allocatie van middelen, verdient naast bedrijfsvoeringstechnische aandacht tevens communicatieve aandacht. Draagvlak vraagt, gelet op de voortgeschreden democratisering van het onderwijs, bijzondere aandacht.
Wat willen we met allocatie?
Doel van de allocatie is dat besturen samen met de betrokken scholen in staat worden gesteld om hun strategische doelen op middellange tot lange termijn te kunnen bereiken. Daarbij is de formulering ‘besturen samen met de betrokken scholen’ niet toevallig gekozen. De opzet van de combinatie besturen en scholen impliceert dat ook de besturen zelf beleidsruimte en bijbehorende middelen moeten krijgen om de bedrijfsprocessen te kunnen activeren, stroomlijnen, ondersteunen en stimuleren. Daarbij gaat het zeker niet alleen om bekostiging van bovenschools management en administratieve taken. Efficiency kan namelijk nooit een doel op zichzelf zijn. Veel belangrijker nog is dan ook dat vanuit gezamenlijk geformuleerde en gedragen visie en missie wordt toegewerkt naar de strategische doelen, nu voor het gemak even samengebald als ‘goed onderwijs’. Visie en missie omsluiten en dragen de belangrijkste waarden van de onderwijsinstelling.
Het zijn deze kernwaarden die juist ook bij allocatie bepalend moeten zijn hoe de middelen worden verdeeld en toegekend.
[1] Evaluatie van de materiële instandhouding in het primair onderwijs 2010-2014, Berenschot
