En hij begon zich meer en meer te verbazen over het feit dat we onze sterfelijkheid zo naar de randen van ons bewustzijn verbannen. In het licht van zijn eigen sterfelijkheid begon de vraag naar ‘de zin van het leven’ zich meer en meer op te dringen. Zodoende besloot hij veertig mensen over dit thema te interviewen. Jonge en oude mensen, mannen en vrouwen, mensen uit diverse culturen, gelovigen, agnosten en atheïsten en mensen met hele verschillende opleidingen en beroepen. De interviews zijn gebundeld in het boek De zin van het leven, een aanrader.
In de epiloog destilleert hij zeven inzichten uit al deze zeer verschillende bijdragen van zeer verschillende mensen. Zijn conclusie: het leven krijgt betekenis door kwetsbaarheid, verbinding, veerkracht, dankbaarheid, (de hoop op) ethische groei, nieuwe ruimte voor religiositeit, onze zoektocht naar de essentie en ons vermogen als mens om betekenis te verlenen aan wat op ons pad komt.
Wat heeft dit nu allemaal met de vrijwillige ouderbijdrage te maken, zult u denken? En met het feit dat de Tweede Kamer afgelopen week instemde met het wetsvoorstel om die bijdrage voortaan echt vrijwillig te laten zijn, waardoor kinderen wiens ouders het niet kunnen betalen niet uitgesloten kunnen worden van deelname aan activiteiten.
Toegegeven, het is even een sprong, maar ik waag ‘m toch.
Het initiatief voor deze wet kwam mede voort uit de zorg om verdergaande tweedeling in de samenleving. Het is gelukkig vrij uitzonderlijk, maar er zijn scholen waar ouders zo’n 600 euro per jaar betalen. Geld dat veelal besteed wordt aan duurdere schoolreisjes of de aanschaf van prijzige laptops. Er wordt (gelukkig ook uitzonderlijk) door sommige scholen gekozen voor statusverhogende schoolactiviteiten om zó meer ouders te trekken die daar kennelijk gevoelig voor zijn. Het pleidooi om sociale segregatie in het onderwijs zoveel mogelijk te voorkomen klinkt steeds vaker. En scholen en ouders vinden zelf ook wegen om elke leerling mee te laten doen.
Hier komen voor mij de zeven inzichten uit het boek van Obbema ook weer in beeld. Het lijkt erop alsof de geïnterviewden ons oproepen om toch vooral niet steeds hoger en verder weg te zoeken naar wat van betekenis is, maar juist dieper te graven en dichtbij te blijven.
Dat heeft grote zeggingskracht voor goed onderwijs.
De ontdekking van wat van waarde is voor hun verdere leven doen leerlingen vooral op in de schoonheid en weerbarstigheid van het leven van alledag. Dat vraagt om docenten die met hart en ziel, inzicht en wijsheid kunnen lesgeven en begeleiden. En om ouders die zich bij het opvoeden niet gek laten maken door de waan van de dag en wat hun status, en die van hun kinderen, omhoog stuwt.
Ik wens scholen, ouders en leerlingen hele mooie kerstdagen toe en een nieuw jaar waarin dat wat er echt toe doet in ons leven aanwezig mag zijn.
