Publicatie-
datum:

2 februari 2022

Publicatiedatum: 2 februari 2022
Onderwijs en samenleving Samen leven

Pas als je succes hebt, ben je iemand

Deze shows parasiteren op de druk die ons wordt opgelegd om elkaar voortdurend te beconcurreren op onze weg naar het succes. Pas als je succes hebt, ben je iemand. Vandaar dat de kandidaten in The Voice zich tot het uiterste gedreven voelen om alles uit zichzelf te halen om roem en erkenning te oogsten. Als er dan ook nog mannelijke ‘coaches’ zijn, die ervan worden beschuldigd dat zij, in de waan dat zij deze kandidaten kunnen maken of breken, over alle grenzen gaan, dan is het plaatje van een ontspoorde samenleving compleet.

Oneindige betekenis

Hoeveel tegenwicht biedt het onderwijs tegen de druk om door succes en prestaties iemand te worden? Misschien moet deze samenleving – en niet in de laatste plaats het onderwijs – weer een grondtoon ontdekken die diep in de christelijke en andere religieuze en levensbeschouwelijke tradities verankerd ligt.

Erik Borgman omschrijft die in de Verus-publicatie De school als bouwplaats als volgt: “Waarachtig onderwijs gaat ervan uit dat mensen van oneindige betekenis zijn. Dat ze niet mogen worden gebruikt als middel voor iets anders, dat ze niet waardeloos mogen worden verklaard omdat zij niets opbrengen, dat zij door er te zijn iets te geven hebben dat van belang is.”

Hall of fame

Ineens zie ik het gezicht van Tuğrul Çirakoğlu voor me, eigenaar van een schoonmaakbedrijf dat gespecialiseerd is in extreme klussen. In de tv-serie Niet normaal vies volgen we hem in zijn werk. We zien hoe zorgvuldig en betrokken hij in een flat waar iemand vervuild en eenzaam is gestorven, de mens achter de situatie probeert te zien. We zien hoe hij zich opwindt over een samenleving waarin mensen onopgemerkt maandenlang dood in hun huis kunnen liggen.

In de eerste aflevering staat hij voor zijn vroegere middelbare school. Hij vertelt dat hij al op de open dag onder de indruk was van de ‘hall of fame’: een rij foto’s van oud-leerlingen die bekend waren geworden als voetballer of acteur. In zijn jaren op de school heeft hij “stiekem” steeds tegen zichzelf gezegd: op een dag komt jouw foto hier ook te hangen, “op een dag ga jij iemand worden”. Maar hij is geen beroemde voetballer geworden, wel iemand met zijn eigen betekenis voor deze samenleving. Of zijn foto daar nu hangt? “Ik denk het niet,” zegt hij besmuikt.

Misschien mogen we enige hoop putten uit het feit dat in deze zelfde samenleving het boek De jongen, de mol, de vos en het paard van Charlie Mackesy een ongekend succes is. “’Wat zou succes zijn?’ vroeg de jongen. ‘Liefhebben,’ zei de mol.”

Samen leven

Deze pagina is onderdeel van ons domein Samen leven. Verus wil bijdragen aan een vrije, inclusieve en pluriforme samenleving. Nu en in de toekomst. Dit doen we door invulling te geven aan de vrijheid van onderwijs met geïnspireerd goed onderwijs en met oog voor maatschappelijke problemen en kansen.

Verus

Gerelateerde berichten