De film toont mensen in een hopeloze situatie; armoede, werkeloosheid, slechte woningen, geweld, drugsgebruik en een bijna-anarchie waarin de macht afwisselend gegrepen wordt door wie op dat moment het hardste gromt. Dat kan ook de politie zijn. Kinderen komen er per definitie tussen de wielen.
En toch……
Sommige van die kinderen weten zich te ontworstelen aan deze uitzichtloosheid. Ly zelf is daar een voorbeeld van, maar ook diverse acteurs in de film blijken afkomstig uit de wijk. Dat dwingt respect af, voor de persoonlijke moed en inzet die elk van hen ongetwijfeld heeft moeten opbrengen om wegen te kiezen die beslist niet voor de hand lagen.
En het wordt weer duidelijk: onderwijs kan in de levens van kinderen en jongeren in deze omstandigheden zo’n verschil maken.
Ly richtte een filmschool op waar deze jongeren gratis ervaring kunnen opdoen met scenario’s schrijven, filmen, regisseren en produceren. Zó maken zij niet alleen kennis met een vak, maar krijgen zij bovendien een stem, en de kans om hun eigen verhaal te vertellen. Voor het gevoel van eigenwaarde van elk mens is dat cruciaal.
In ons land zijn de scholen vanwege de coronacrisis al enige weken gesloten. Met man en macht proberen docenten hun leerlingen te ondersteunen om zodoende ervoor te zorgen dat zij niet teveel achterop raken.
Al snel ging het gesprek over de kwetsbare kinderen, waarvan de 378.000 kinderen die in Nederland in armoede leven, onderdeel uitmaken. Zullen zij het redden?
Armoede is een ongemakkelijk onderwerp. Het confronteert ons met het feilen van een samenleving. Al langer wordt gesproken over verregaande tweedeling tussen arm en rijk in de wereld, en ook in Nederland. Als er één plek is waar men dat ervaart, is het wel binnen het onderwijs.
Daar vraagt het om, gelukkig aanwezige, kennis, inzichten en groot engagement om juist deze kinderen te zien in wat zij waard zijn en ze dat extra duwtje in de rug te geven richting een toekomst waarin materiële basiszekerheden geen grote dagelijkse zorg meer zijn. Tijdens de bijeenkomst Kansen voor Kinderen die Verus op 5 maart jl. voor haar leden over dit onderwerp organiseerde, schoven ook 20 PABO-studenten aan. Voor de meesten van hen vormden de verhalen over dit onderwerp een confrontatie met een wereld die zij niet persoonlijk kennen. De schok daarover werd meteen omgezet in het voornemen om dit thema binnen de opleiding en de stageschool (nog meer) bespreekbaar te maken.
Nederland kent gelukkig geen banlieus zoals in de film Les Misérables. Maar wel kwetsbare kinderen in wijken met grote sociale achterstanden. Die zijn in deze crisis nog weer extra zichtbaar geworden.
Het besef dat daaraan iets moet gebeuren, in het belang van individuele mensen èn van de sociale samenhang in onze samenleving, dringt steeds meer door.
Met mogelijk nog een economische crisis voor de deur is het ‘alle hens aan dek’, maar niet alleen binnen het onderwijs mogen inspanningen verwacht worden. Het is ook aan de politiek om ervoor te zorgen dat deze groep kinderen en hun ouders alle steun krijgen die nodig is.
Met Pasen, als feest van de hoop, in aantocht, hoop ik dat we erin slagen om zó een groeiende groep mensen recht te doen.
